Over senioriteit gesproken en een deel van de Taekwon-Do-leerlingeneed, namelijk: “Ik zal mijn instructeurs en senioren respecteren”. Dit klinkt als een vrij simpele regel, maar naar mijn ervaring kan het behoorlijk complex zijn en zelfs ongewenste situaties en een onprettige sfeer in de dojang veroorzaken.
Er zijn drie soorten senioriteit:
- Senioriteit op basis van graad, de eenvoudigste waarbij de hiërarchie tussen studenten en instructeurs wordt vastgesteld.
- Senioriteit op basis van leeftijd, de oudste student ten opzichte van de jongste.
- Senioriteit op basis van geschiedenis en Taekwon-Do-ervaring, met andere woorden: hoe lang geleden men is begonnen met oefenen en hoeveel ervaring men heeft opgedaan.
Aan het begin van een les is senioriteit zichtbaar door de positie van de studenten in de rijen tijdens het commando “Chulsa”, het opstellen van een rij. De hoogste in graduatie staat helemaal links, gezien vanuit het perspectief van de instructeur die tegenover zijn studenten staat.
Nu begint het wisselen… Als er verschillende (zwarteband) graden zijn, staat degene met de langste in graad helemaal links, zodat er een correcte opstelling is en de verantwoordelijkheid wordt genomen om de instructeur te groeten. De rest van de studenten volgt op graduatie, in dit geval op senioriteit in het beoefenen van de kunst. Het is daarom mogelijk dat een jongere beoefenaar voor een oudere staat, simpelweg vanwege zijn of haar band.
Wat gedrag betreft, moeten we beseffen dat senioriteit nauw verbonden is met (sociaal) respect dat wederzijds moet zijn, dit geldt zowel voor studenten als voor instructeurs. Overtreding van het protocol wordt niet geaccepteerd, evenmin als neerbuigend praten of superieur gedrag vertonen.
Vreemd genoeg heb ik zelfs Masters van hoge graad zien kibbelen over senioriteit tijdens het opstellen tijdens seminars of in de eetzaal. Deze instructeurs geven een slecht voorbeeld omdat ze openlijk minachting tonen voor medebeoefenaars en zich privileges toe-eigenen. Ik heb verschillende collega-instructeurs die mij overtreffen in senioriteit, omdat ze eerder met Taekwon-Do zijn begonnen dan ik. Dit betekent niet per se dat ze dezelfde graduatie hebben als ik. Ik zal ze echter altijd erkennen als mijn senioren.
Aan de andere kant heb ik Masters ontmoet die nog niet eens de helft van mijn jaren hebben getraind. Mijn punt is dat respect moet worden betoond aan de inspanningen, offers en prestaties van elke beoefenaar, respect voor degenen die ons voorgingen, maar ook voor degenen die ouder zijn dan wij en meer levenservaring hebben opgedaan. Ja, er is hiërarchie en dat is ook noodzakelijk, maar maak niet de fout hiërarchie te verwarren met persoonlijke superioriteit. Er zijn genoeg hooggeplaatste beoefenaars die complete lastpakken en arrogante types zijn. Graad is geen garantie voor een goed, nederig en warm persoon.
Ik vergeet nooit dat ik een Master ben, niet alleen door mijn eigen inspanningen en offers, maar nog meer door de gratie van degenen die me naar deze positie hebben geleid en door de gratie van mijn leerlingen die ik het voorrecht heb les te geven.
Taekwon!
Sahyun Colin Bakker